Total Pageviews

Friday, April 11, 2014

Η ανθρώπινη δημιουργία










http://www.dailymail.co.uk/sciencetech/article-2545442/Happy-birthday-Mac-Apple-celebrates-30-years-groundbreaking-computer.html#v-3101080751001

Πριν λίγους μήνες,η Apple γιόρτασε την 30η επέτειο από τη γέννηση του πρώτου της οικιακού υπολογιστή.
Στα χρόνια που ακολούθησαν,η χρήση των υπολογιστών επεκτάθηκε σε κάθε τομέα της ανθρώπινης δραστηριότητας,η δε τεχνολογική τους εξέλιξη υπήρξε ιλιγγιώδης!
Σήμερα υπολογιστές υπάρχουν σε κάθε δουλειά ή μάλλον για να το διατυπώσω σωστότερα,καμία δουλειά δεν νοείται χωρίς την παρουσία ηλεκτρονικού υπολογιστή!

Αυτό που χαρακτηρίζει κάθε ανθρώπινο δημιούργημα,είναι η αποτύπωση της ευφυίας του επινοητή του.Κάθε εφεύρεση αποτελεί τεκμήριο της πνευματικότητας του εφευρέτη της.
Αλλά δεν είναι κάθε εφεύρεση το ίδιο σημαντική για τη ζωή των ανθρώπων.
Υπάρχουν πολλές καθημερινές επινοήσεις που βελτιώνουν τις δεξιότητες ή την παραγωγικότητα σε έναν τομέα της ανθρώπινης δραστηριότητας.Χρήσιμες αναμφίβολα,αλλά περιορισμένης χρηστικότητας και εξειδικευμένου ενδιαφέροντος.
Ένα σύγχρονο γρανάζι που μειώνει την κατανάλωση ενέργειας ενός ηλεκτρικού ψυγείου,είναι ασφαλώς πρόοδος,ακόμη κι αν τελικά ενδιαφέρει το τμήμα εκείνο της ανθρωπότητας που είναι σε θέση να χρησιμοποιεί ηλεκτρικά ψυγεία.
Ένα οδοντικό εμφύτευμα από υλικά με καλύτερα ποιοτικά χαρακτηριστικά,ενδιαφέρει ασφαλώς τους οδοντίατρους και μεσοπρόθεσμα έχει απήχηση στη στοματική υγεία εκατομμυρίων ανθρώπων,σίγουρα περισσότερων από όσους χρησιμοποιούν ηλεκτρικά ψυγεία.Με αυτή την έννοια,είναι μια επινόηση άλλης τάξης ή για την ακρίβεια μεγαλύτερης κλίμακας.
Αλλά μία επινόηση που έχει τέτοιες δυνατότητες,ώστε να προάγει κάθε τομέα της ανθρώπινης δραστηριότητας,είτε πρόκειται για παραγωγική εργασία,είτε για ψυχαγωγία,είτε για καλλιτεχνική ή λογοτεχνική παραγωγή,κάνει κάτι πολύ περισσότερο από μια παροδική τεχνική βελτίωση: αλλάζει την ανθρώπινη ζωή!

Είναι δε χαρακτηριστικό των μεγαλοφυών επινοήσεων πως,πολλοί λίγοι είναι σε θέση να εκτιμήσουν εξ αρχής τις δυνατότητές τους! Η μεγαλοφυία των δημιουργών τους,υπερβαίνει την αντιληπτική ικανότητα του μέσου ανθρώπου! Όταν ο πρώτος "mac" βγήκε στην παραγωγή,ελάχιστοι συνειδητοποίησαν πως πρόκειται για μια κατασκευή που,σε λιγότερο από τρεις δεκαετίες,θα άλλαζε τη ζωή μας: τον τρόπο που εργαζόμαστε,πληροφορούμαστε,διασκεδάζουμε,επιμορφωνόμαστε,κοινωνικοποιούμαστε,φλερτάρουμε,ονειρευόμαστε...
Εκατομμύρια άνθρωποι σήμερα,μέσα απ'τους οικιακούς Η/Υ κάνουν όλα τα παραπάνω και ακόμη περισσότερα.Αρκετές χιλιάδες εργάζονται αποκλειστικά μέσω Η/Υ.Η κοινωνία και ό'τι τη συνθέτει (εργασιακές σχέσεις,επικοινωνία,ενημέρωση,ψυχαγωγία,διακίνηση ιδεών κλπ) έχουν ριζικά μεταβληθεί μέσα απ'τους Η/Υ και συνεχίζουν να εξελίσσονται μαζί τους!

Οι άνθρωποι λοιπόν που επινόησαν τον πρώτο οικιακό υπολογιστή,πριν από τριάντα χρόνια,ο Steve Jobs και οι συνεργάτες του υπήρξαν πραγματικοί επινοητές (Innovators) κάτι περισσότερο από απλοί εφευρέτες,αληθινοί πρωτοπόροι που άλλαξαν τη ζωή μας!

Το ερώτημα που άμεσα ακολουθεί,μετά απ'αυτή τη διαπίστωση,είναι "άραγε προς το καλύτερο"?
Απαντώ απερίφραστα "Ναι"!
Πάντοτε μια νέα επινόηση διανύει μερικά στάδια μέχρις ότου καθιερωθεί: απορία,δυσπιστία,απόπειρα εξοικείωσης,αποδοχή,θαυμασμός,ενθουσιασμός!

Προσωπικά,ανήκω στη γενιά που συνάντησε τους υπολογιστές λίγο πριν τα τριάντα.Σε μια ηλικία στην οποία η προσαρμοστικές δυνατότητες είναι ακόμη υψηλές.Άρχισα τα πρώτα μαθήματα και αμέσως αντιλήφθηκα το νέο σύμπαν που ανοίγεται στο διαδίκτυο.Στην πορεία εξοικειώθηκα με την καθημερινή χρήση,στο βαθμό που απαιτούν οι ανάγκες μου.Προφανώς,αν η δουλειά μου ή η καθημερινότητα απαιτήσουν περαιτέρω χρήση του υπολογιστή,θα σπεύσω να την υιοθετήσω.Δεν έγινα ποτέ computer freak ή hacker,αλλά δε χρειάζομαι κάτι τέτοιο.Εργάζομαι,πληροφορούμαι,επικοινωνώ,διασκεδάζω,ενημερώνομαι,εκφράζομαι μέσα από τα δίκτυα και το blog μου,αγοράζω βιβλία απ'το Amazon που στην Ελλάδα ήταν αμετάφραστα για δεκαετίες ή δεν πρόκειται καν να μεταφραστούν,ή απλά σερφάρω εξερευνώντας το θαυμαστό καινούργιο σύμπαν του κυβερνοχώρου.
Τολμώ να πω πως,το μεγαλύτερο εμπόδιο που προσωπικά συνάντησα στη σχέση μου με το νέο αυτό κόσμο,ήταν η νοοτροπία που κουβαλούσα απ'την ακαδημαϊκή μου θητεία και η έμφυτη ροπή της φύσης μου προς την μακαριότητα της αδράνειας.

Είμαι κι εγώ ένας τυπικός εκπρόσωπος της γενιάς μου.
Μεγάλωσα με στερεότυπα καλά εμπεδωμένα στο μυαλό μου.Είχα λίγο-πολύ σκιαγραφήσει μια ιδεατή προσωπική εξέλιξη που εδράζονταν στο γόητρο του πτυχίου μου.Θαρρούσα πως η κτήση του και μόνο θα μου εξασφάλιζε έναν άνετο βιοπορισμό.Δεκαετίες κοινωνικών και ακαδημαϊκών στεροτύπων,αυτή την αντίληψη μου είχαν διαμορφώσει.
Όταν κλήθηκα ξαφνικά να διαχειριστώ την κατάρρευσή τους,είδα το "κομπιούτερ" σαν τον εκπρόσωπο των νέων δεδομένων που αμφισβητούσαν όλα όσα είχα ελπίσει ως τότε.
Διένυσα κι εγώ την αναμενόμενη πορεία ψυχικής προσαρμογής: εχθρότητα,απόρριψη,αρνητισμός,περιφρόνηση,κόπωση,αποδοχή,ενθουσιασμός!
Πρέπει να παραδεχτώ πως,όλο το οικοδόμημα της Ελληνικής κοινωνίας,καλλιεργούσε στους πολίτες ψευδαισθήσεις "ασφαλούς πορείας"."Μόλις τελειώσεις αυτό,μετά καθάρισες","μόλις μπεις εκεί,μετά άραξες",αυτές ήταν οι φράσεις-κλισέ με τις οποίες μας μεγάλωσαν και τις οποίες το Πανεπιστήμιο,αντί να θέσει υπό αμφισβήτηση,τις ενθάρρυνε ως αυτονόητες!

Απέναντι σ'αυτόν τον κοινωνικό και ακαδημαϊκό συντηρητισμό,ο οποίος απαντά στην προαιώνια ανάγκη του ανθρώπου για ασφάλεια,το πνεύμα των innovators φαντάζει απόκοσμο.Θεωρούνται ιδιόρρυθμοι στην καλύτερη εκδοχή ή συνηθέστερα απλά τρελοί!
Η πικρή αλήθεια είναι πως για κάθε έναν Steve Jobs που προκύπτει,εκατοντάδες ή χιλιάδες άλλοι άφησαν το όραμά τους ανολοκλήρωτο.Είτε επειδή κάτι έλειπε σε επίπεδο έμπνευσης,είτε επειδή ο σχεδιασμός ήταν λάθος,είτε επειδή ανεπαρκούσε η χρηματοδότηση,είτε επειδή οι άλλες πτυχές της προσωπικότητάς τους ήταν πιο αυτοκαταστροφικές,είτε,είτε...Ο κάθε άνθρωπος έχει την ιστορία του.
Νομίζω ο Edison είχε πει,όταν επινόησε τον ηλεκτρικό λαμπτήρα "ήταν το 100ο επιτυχημένο πείραμα,μετά από 99 αποτυχημένες προσπάθειες".Σ'αυτή τη φράση κρύβεται το νόημα της ανθρώπινης εξέλιξης.

Η σημασία των innovators,των δημιουργών θα έλεγα,είναι πολύ μεγαλύτερη από τη συνεισφορά τους στην προώθηση της ανθρώπινης τεχνολογίας.Είναι απολύτως αναγκαία η ύπαρξη αυτών των ανθρώπων,προκειμένου να υπάρχει κοινωνική εξέλιξη!
Ας αποσαφηνίσω τι εννοώ: σε μια ζωντανή κοινωνία,στην οποία κατ'ανάγκην υπάρχει οικονομία της αγοράς και ελεύθερος ανταγωνισμός,είναι υπαρκτή η τάση της συσσώρευσης κεφαλαίου σε ένα μικρό αριθμό μεγάλων επιχειρήσεων.Αυτό,το διέγνωσε ορθά ο Μαρξ πριν από δυο αιώνες.Εκείνο που αποτρέπει τη δημιουργία μονοπωλίων,δεν είναι τίποτε άλλο απ'την ικανότητα των ανθρώπων να επινοούν διαρκώς και-συνεπώς-να δημιουργούν διαρκώς νέους τομείς προσέλκυσης δραστηριοτήτων και κεφαλαίων.Η διαδικασία της διαρκούς εξειδίκευσης,που προκύπτει απ'τον εγγενή στον καπιταλισμό καταμερισμό εργασίας, οδηγεί αναπόφευκτα σε νέες επινοήσεις.Από την απλή βελτίωση της τεχνικής σε μια γραμμή παραγωγής,μέχρι το εντελώς νέο δημιούργημα που δεν αντιστοιχεί σε τίποτε από ό'τι προϋπάρχει.
Αν για κάποιο λόγο,εκλείψουν οι δημιουργοί,η εξέλιξη επιβραδύνεται,το κεφάλαιο τείνει να συσσωρεύεται σε ολοένα και λιγότερους παραγωγούς,ο ανταγωνισμός εκλείπει,προοδευτικά δημιουργούνται συνθήκες κοινωνικής στασιμότητας,συσσώρευσης της οικονομικής ισχύος σε λίγους,υλοποιείται ένα ιδιόρρυθμο ολιγαρχικό καθεστώς.
Σπεύδω να επισημάνω πως,καμία πολιτική ρύθμιση,κανένας θεσμός,δεν αποτρέπει ικανοποιητικά μια τέτοια διαδικασία παρακμής αφού,η διαπλοκή πολιτικής και οικονομικής εξουσίας,μπορεί εύκολα να καταστήσει οποιαδήποτε ασφαλιστική δικλείδα ανενεργή.
Τι μένει λοιπόν για να ελπίζουμε? Μα,αυτό που είχαμε πάντοτε,αυτό που κατόρθωσε να μας βγάλει απ'τα σπήλαια και να μας οδηγήσει στον πολιτισμό: το ανθρώπινο μυαλό και οι δημιουργίες του!

Χρειαζόμαστε λοιπόν δημιουργούς.
Ακριβέστερα,πρέπει να παράγουμε δημιουργούς.Κι αφού τα χαρακτηριστικά παραγωγής ενός δημιουργού μας είναι άγνωστα,αφού δεν υπάρχει συνταγή για να φτιάξουμε ιδιοφυίες,πρέπει να διευκολύνουμε την ανάδυσή τους!
Πως μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο?
Μα,με την ενθάρρυνση της δημιουργικής σκέψης στο σχολείο και την επαφή του Πανεπιστημίου με την αγορά και την επιχειρηματικότητα!
Ο φοιτητής του Πολυτεχνείο,χρειάζεται απτά πεδία εφαρμογών για να ξεδιπλώσει το δημιουργικό του χάρισμα: ποια άλλα υπάρχουν καλύτερα από τα δεδομένα των επιχειρήσεων?
Ποια άλλη πρακτική εφαρμογή προσφορότερη έχουμε,απ'την καθημερινή παραγωγή?
Σε ποια άλλα προϊόντα θα πειραματιστούμε,αν όχι στα προϊόντα που παράγουν οι επιχειρήσεις και μας περιβάλλουν?
Τεχνικές παραγωγής,μέθοδοι,υλικά και βελτιώσεις,πειραματισμοί σε νέες διαδικασίες,νέα υλικά,νέες εφαρμογές,όλα αυτά πρέπει να υλοποιούνται πάνω στα δεδομένα του πραγματικού κόσμου.
Έτσι θα έχουμε εφαρμογές όχι μόνο σε real time αλλά και σε real data!

Σύνδεση λοιπών του Πανεπιστημίου με την αγορά!
Από τη θεωρητική εχθρότητα απέναντι στο επιχειρείν,που καλλιέργησαν δεκαετίες ακαδημαϊκών προκαταλήψεων προς ό'τι συνιστά την επιχειρηματικότητα και τους επιχειρηματίες,να περάσουμε στην αναγκαία συναντίληψη.Οι επιχειρήσεις βελτιώνουν τη ζωή μας,η παραγωγή προϊόντων και αγαθών είναι προϋπόθεση για την ανθρώπινη επιβίωση.Η ακαδημαϊκή κοινότητα μπορεί να συμβάλλει στη βελτίωση της ανθρώπινης παραγωγικότητας,ενθαρρύνοντας τους δημιουργούς.
Και ταυτόχρονα,να διασφαλίσει-μέσω της ύπαρξης δημιουργών-την εξέλιξη της ανθρώπινης κοινωνίας σε συνθήκες ελευθερίας!
Το διακύβευμα είναι πολύ σημαντικότερο απ'όσο εκ πρώτης όψης φαίνεται.
Αν μπορούσα να το συμπτύξω σε ένα σύνθημα θα ήταν το "όταν παράγεις κάτι νέο προς γενική χρήση,προάγεις την ανθρώπινη ελευθερία"!
Θα πει κανείς "μα αυτό,είναι η ελευθερία; η δυνατότητα να καταναλώνουμε και να επιλέγουμε προϊόντα και υπηρεσίες";
Ασφαλώς όχι.Η ελευθερία είναι πολύ ευρύτερη έννοια.Αλλά δεν μπορεί να υλοποιηθεί,αν δεν υπάρχει μια κοινωνία ελεύθερης επιλογής προϊόντων και αγαθών!
Η ελεύθερη αγορά,δεν είναι συνθήκη από μόνη της ικανή,αλλά είναι συνθήκη απολύτως αναγκαία για την πολιτική ελευθερία.Κάθε τι άλλο μπορούμε να το συζητήσουμε.Αλλά η ανοιχτή κοινωνία,είναι η κοινωνία του ελεύθερου ανταγωνισμού.

Για όλα αυτά,έχουμε απόλυτη ανάγκη τους δημιουργούς και τις εμπνεύσεις τους και οφείλουμε να δημιουργήσουμε ένα ακαδημαϊκό περιβάλλον που να ενθαρρύνει διαρκώς την ελεύθερη έκφρασή τους.

11/4/2014


1 comment:

  1. http://www.kathimerini.gr/763400/opinion/epikairothta/politikh/h-nea-gewgrafia-ths-texnologias

    ReplyDelete