Total Pageviews

Friday, October 26, 2012

Σκέψεις για την 28η Οκτωβρίου

1) Συμβολίζει την αντίσταση του ελληνικού έθνους απέναντι σε ξένο εισβολέα.Την άρνηση των Ελλήνων να υποταχθούν αμαχητί στην αξίωση άλλου λαού να εισβάλλει στην ελληνική επικράτεια και να καταλύσει την ελληνική πολιτεία.Η άποψη πως "οι Έλληνες είπαν τότε όχι στο φασισμό",αποτελεί μέρος της αλήθειας.Η αντίσταση στον εισβολέα θα ήταν ίδια ανεξαρτήτως του πολιτεύματός του.Ακόμη κι αν Ιταλία και Γερμανία  ήταν τότε δημοκρατίες.Άλλωστε,το καθεστώς της 4ης Αυγούστου που κυβερνούσε τότε την Ελλάδα,ήταν ιδεολογικά φίλα προσκείμενο στο φασισμό.Αυτό δεν εμπόδισε το καθεστώς να διαχωρίσει τα κοινωνικά από τα εθνικά προτάγματα και να προκρίνει τα δεύτερα! Η διάσταση αυτή,είναι αδιανόητη για ένα συνεπή μαρξιστή,για τον οποίο κάθε αντίληψη φέρει μόνο κοινωνική ερμηνεία.Γι'αυτό και η άποψη πως η "Ελλάδα είπε τότε όχι στο φασισμό" είναι αριστερής επινόησης.

2) Το "όχι" (για την ακρίβεια "alors,c'est la guerre") αποτελεί ιστορική ρήση του δικτάτορα Μεταξά! Είναι άλλο πράγμα να διαφωνεί κανείς με το πολιτικό περιεχόμενο του καθεστώτος του και εντελώς άλλο να προσπαθεί να του υφαρπάξει την τιμή της ιστορικής άρνησης. Η απόπειρα αυτή,είναι επίσης αριστερής προέλευσης επειδή η μαρξιστική μονοσήμαντη ερμηνεία της ιστορίας,αδυνατεί να προσδώσει θετικές αποχρώσεις σε έναν πολιτικό αντίπαλο.Η θεωρητική απλούστευση "το καθεστώς της 4ης Αυγούστου ήταν φασιστικό" αδυνατεί να εξηγήσει γιατί παρόλα αυτά αντιστάθηκε στον αλλοεθνή φασισμό.Υιοθετείται έτσι το μύθευμα πως "το όχι το είπε ο λαός"!
Πρόκειται για καθαρή επινόηση: στη θέση του δικτάτορα-ηγέτη δεν μπορούσε ποτέ να βρίσκεται καμία συλλογική οντότητα,κανείς "λαός".Το ιστορικό βράδυ,στο σπίτι της Κηφισιάς,ήταν μόνο ο Ιταλός πρέσβης και ο Μεταξάς.Αν ο Μεταξάς είχε συναινέσει στις απαιτήσεις των Ιταλών,έχοντας τον απόλυτο έλεγχο του στρατεύματος και της αστυνομίας,καμία αντίσταση δεν ήταν δυνατόν να ευοδωθεί έγκαιρα.Το "όχι" λοιπόν είναι δίκαιο να του πιστωθεί,όπως δίκαια του χρεώνονται τα κακουργήματα του καθεστώτος του.

3) Το έπος του "40 κατέστη δυνατό,επειδή η στρατιωτικοπολιτική ηγεσία ήταν σωστά προετοιμασμένη και ο λαός σύσσωμος στρατεύθηκε για την υπεράσπιση της πατρίδας.Ακόμη και ο φυλακισμένος ηγέτης του ΚΚΕ,Νίκος Ζαχαριάδης,δίνει προς δημοσίευση στις 31/3/1940 επιστολή στην οποία καλεί "...στον πόλεμο αυτό που τον διευθύνει η κυβέρνηση Μεταξά,όλοι πρέπει να δώσουμε όλες μας τις δυνάμεις,δίχως επιφύλαξη..."  και πολλοί φυλακισμένοι κομμουνιστές ζητούν να σταλούν στο μέτωπο για να πολεμήσουν! Αργότερα,το κόμμα άρχισε να παλινωδεί,ιδιαίτερα μετά την εκδίωξη των Ιταλών και την είσοδο του ελληνικού στρατού στο αλβανικό έδαφος,αλλά το ζήτημα δε θα εξεταστεί εδώ.Γεγονός είναι πως την 28η Οκτωβρίου 1940 υπήρξε μια- σπάνια δυστυχώς στην ιστορία μας-στιγμή σύσσωμης παλιγγενεσίας υπεράνω προσώπων και ιδεών!

4) Η ερμηνεία των ιστορικών επιλογών με όρους "καλού-κακού" ή με ιδεολογικές προκαταλήψεις,αδυνατεί να διαφωτίσει τα γεγονότα.Ορισμένα ενδεικτικά παραδείγματα:
-Ο Μεταξάς συμπαθούσε το φασισμό και θαύμαζε ως παλιός αξιωματικός την Πρωσική στρατιωτική παράδοση των Γερμανών.Αυτό δεν τον εμπόδισε,να διδαχθεί από την έκβαση του Α Παγκ.Πολέμου τη σημασία της ναυτικής ισχύος για τον Ελλαδικό χώρο και να επιλέξει πολιτική ευμενή προς τα συμφέροντα της Μ. Βρετανίας τιθέμενος αντιμέτωπος με τους ιδεολογικούς του συγγενείς!
-Το ΚΚΕ,παρά την πρόσδεσή του στην Κομιντέρν,αποπειράθηκε να διαχωρίσει την πολιτική του προς όφελος της Ελλάδας (επιστολή Ζαχαριάδη),έστω κι αν αργότερα υπαναχώρησε ενώ,οι απλοί οπαδοί του εκδήλωσαν αυθόρμητα τον πατριωτισμό τους όπως κάθε Έλληνας.
-Ο ήρωας της Πίνδου υποστράτηγος Χαράλαμπος Κατσιμήτρος , επιτελάρχης της στρατιάς που σταμάτησε τους Ιταλούς στο Καλπάκι και τους εκδίωξε από το ελληνικό έδαφος,αργότερα,στη διάρκεια της κατοχής χρημάτισε για λίγους μήνες υπουργός γεωργίας της δοσιλογικής κυβέρνησης Τσολάκογλου! Μπορεί άραγε το κλέος του "40 να επισκιαστεί από τη μελανή αυτή σελίδα? Οι απλουστεύσεις ανεπαρκούν για να ερμηνεύσουν την πολυπλοκότητα των διακυμάνσεων του ανθρώπινου ψυχισμού.

Δυστυχώς,η κληρονομιά του "40 δεν κατόρθωσε να αποτελέσει πρόκριμα για τη μεταπολεμική ανοικοδόμηση της Ελλάδας σε συνθήκες δημοκρατίας,κοινωνικής ειρήνης και εθνικής ομοψυχίας.
Ήδη,μεσούσης της Κατοχής,τα σπέρματα της τραγικής εμφύλιας σύγκρουσης που θα ακολουθούσε άρχισαν να διαμορφώνονται.
Ο διχασμός των Ελλήνων δυστυχώς κυριάρχησε στη μεταπολεμική κοινωνική πραγματικότητα.
Δυστυχέστατα,είναι ακόμη παρών,έστω και με διαφορετικές αφορμές,εβδομήντα χρόνια μετά!

Αποτελεί ασφαλώς μεγάλο ερώτημα που πρέπει κάποτε να επιχειρήσουμε να το απαντήσουμε,ιστορικοί,κοινωνιολόγοι,οικονομολόγοι,πολιτικοί επιστήμονες,απλοί πολίτες,το "πώς,από την ομόψυχη,ομόθυμη παλιγγενεσία του "40,προέκυψε, αντί του οράματος μιας κοινής μοίρας ο αδελφοκτόνος διχασμός"?
Αν δε δώσουμε μια αυτοκριτική απάντηση σ'αυτό,δε θα μπορέσουμε να προσεγγίσουμε το σημερινό καυτό ζητούμενο: "πώς η σημερινή κρίση θα αποτελέσει αφορμή δημιουργίας και όχι καταστροφής"?

Ίσως-σε αισθητικό επίπεδο-να βοηθά η ανάμνηση της συγκλονιστικής φωνής του Κωνσταντίνου Σταυρόπουλου



Τιμή στους ήρωες του "40!

26/10/2012

2 comments:

  1. Η έννοια (ιδεώδες) της πατρίδας υπερβαίνει σχεδόν πάντα και κινητοποιεί διαφορετικά, από την "κοινωνία" ή πολύ περισσότερο το κράτος. Έξοχα αναλύει το θέμα ο Βασίλης Καραποστόλης στο βιβλίο του "Διχασμός και εξιλέωση-Περί πολιτικής ηθικής των Ελλήνων".

    Υ.Γ. Ένα από τα πράγματα που αγαπώ στον φίλο μου είναι η προσήλωση του στην (υψηλή) αισθητική.

    ReplyDelete
  2. Ο κανόνας λέει πως η ιστορία γράφεται από τους νικητές. Τελικά, το απόλυτο αυτού του κανόνα τίθεται εν αμφισβητήσει. Τρανό παράδειγμα είναι η ιστορία των γεγονότων της δεκαετίας του 1940 στην πατρίδα μας. Μερικές από τις στρεβλώσεις της Ιστορίας αυτής σχολιάζεις πολύ σωστά, φίλε Στάμο.
    Όσο για το πνεύμα της συστράτευσης της 28ης Οκτωβρίου του 40, θα μου επιτρέψεις να διαφωνήσω με τον φίλο DIMITRIS πιο πάνω. Αν μελετήσουμε βαθύτερα την ελληνική ιστορία, θα δούμε ότι οι Έλληνες ΠΑΝΤΑ στις δύσκολες στιγμές ομονοούν και γίνονται μια γροθιά. Δυστυχώς όμως, αυτό γίνεται πάντα κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή, όταν τα πράγματα φτάνουν πια στο απροχώρητο. Συν το ότι οι αδυναμίες μας ποτέ δεν άφησαν αυτή την ομόνοια να έχει συνέχεια και να θριαμβεύσει. Το ίδιο δεν έγινε και το 1821, αλλά και στους απελευθερωτικούς πολέμους των αρχών του 20ού αιώνα, με τις μεγάλες νίκες αλλά και τις εθνικές καταστροφές;

    ReplyDelete